Pieczywo okiem dietetyka – dietetyk kliniczny mgr Aneta Strelau

zdjęcie: Pieczywo okiem dietetyka – dietetyk kliniczny mgr Aneta Strelau / fot. nadesłane
fot. nadesłane
Statystyczny Polak zjada ok. 70 kg chleba rocznie. To niemało. Czy jednak masz pewność, że ten chleb, który jesz codziennie jest dla Ciebie najbardziej odpowiedni? Który chleb najlepszy?
REKLAMA
Wybór nie jest prosty – mamy chleb pszenny, jasny, żytni, razowy, na zakwasie, orkiszowy, z dynią, ze słonecznikiem, z żurawiną…
W Unii Europejskiej dopuszczono do spożycia dwa tysiące dodatków do żywności, a tylko 50 z nich dopuszczonych jest w żywności ekologicznej. Oczywiście wszyscy już wiedzą, że należy unikać pieczywa mrożonego, ale jak to zrobić?
Co musisz wiedzieć o chlebie?
  • Wybierz dobrą mąkę
Podstawowe rodzaje mąki to pszenna i żytnia. Mąka pszenna ma więcej glutenu, a produkowany z niej chleb jest bardziej sprężysty niż żytni odpowiednik. Coraz częściej możemy dostać także pieczywo z mąki orkiszowej. Jest to dobra alternatywa dla osób, którym przeszkadza kwaśny posmak chleba żytniego. Oczywiście najlepsza jest mąka razowa.
  • Co to jest mąka razowa?
Nazwa mąka razowa pochodzi od sposobu przemiału, to znaczy ziarno pozbawione otrąb jest mielone tylko raz. W ten sposób otrzymywana jest ciemna, gruba mąka zawierająca najczęściej wszystkie składniki ziarna. Taka mąka świetnie nadaje się na chleb.
Mąka razowa, wbrew powszechnemu mniemaniu, może być zarówno żytnia jak i pszenna. Mąka pszenna razowa nazywa się graham i jest używana do wypieku pieczywa pszennego właśnie typu graham.
Mąka razowa a pełnoziarnista?
Mąka pełnoziarnista uzyskiwana jest z przemiału całego ziarna, czyli łuski, jądra i kiełka, stąd jej nazwa. To mąka nie oczyszczona, która zawiera duże ilości błonnika. Jest źródłem minerałów takich, jak: fosfor, magnez, żelazo i cynk.
Spowalnia przyswajanie cukrów i wpływa korzystnie na przemianę materii. Dzięki temu chleb będzie zdrowszy i bogatszy w składniki.
  • Dobierz sposób wypieku chleba
Sprawdź, czy chleb wypiekany jest na drożdżach, czy na zakwasie. Jeśli w składzie znajdują się oba składniki, może to świadczyć o tym, że producent użył sztucznego zakwasu, który podrażnia żołądek. Zjadasz taką bułeczkę i pojawia się zgaga.
Uwaga! Pieczywo wypiekane na drożdżach zawiera kwas fitynowy, który utrudnia wchłanianie składników odżywczych. Obecność zakwasu neutralizuje nieco ten niekorzystny związek.
  • Uważaj na dodatki do chleba
Do wypieku chleba potrzeba tak naprawdę tylko czterech składników: wody, mąki, soli, drożdży lub zakwasu. To wszystko, by chleb był zdrowy, pachnący i smaczny.
A teraz przyjrzyj się produktom w supermarkecie… Niezwykle trudno znaleźć pieczywo o tak prostym składzie. Bardzo często dodaje się do mąki wiele dodatków, które ułatwiają życie piekarzom, hurtowniom, sprzedawcom, ale nie koniecznie są dla Ciebie zdrowe.
  • ekstrakt słodowy, który nadaje ciemniejszą barwę, wzmacnia smak i zapach pieczywa, sprawia, że jasny chleb przypomina wyglądem razowy, więc jest chętniej kupowany jako “zdrowy” produkt;
  • karmel – to barwnik, który dodawany jest do jasnego chleba, by „udawał” razowy odpowiednik;
  • soda oczyszczona, która służy jako spulchniacz, może powodować niestrawność i zgagę.
  • gluten pszenny – tani polepszacz, który powoduje wzrost objętości pieczywa poprzez zatrzymanie dwutlenku węgla;
 
  • tłuszcz – utwardzony olej palmowy ma poprawiać smak, barwę, strukturę. Wpływa na zwiększenie objętości bochenka, maskuje czerstwienie, ale jednocześnie podnosi wartość kaloryczną produktu;
  • E920 – L-cysteinę, aminokwas, który sprawia, że pieczywo jest miękkie i ciągliwe, w Polsce wytwarzany jest ze świńskiej szczeciny lub ptasich piór, a w Chinach także z ludzkich włosów. Warto więc uważać na głęboko mrożone pieczywo, które sprowadzane jest od wschodnich sąsiadów.
  • E220 – dwutlenek siarki – przeciwutleniacz i konserwant, który zapobiega pleśnieniu, szczególnie niebezpieczny dla astmatyków, ponieważ potrafi wywoływać bardzo silne reakcje uczuleniowe, np. problemy z oddychaniem.
  • E471 i E472 – mono- i diglicerydy kwasów tłuszczowych, które są popularnymi emulgatorami. Syntetycznie otrzymywany dodatek na bazie tłuszczów roślinnych i/lub zwierzęcych, z wykorzystaniem rozmaitych kwasów i substancji chemicznych w procesie produkcji. Mogą alergizować i wpływać negatywnie na pracę wątroby i nerek.
  • skrobię ziemniaczaną, która ma nadać zbitą konsystencję;
  • E300 – kwas askorbinowy, dzięki, któremu pieczywo lepiej i szybciej rośnie. Wybiela i zatrzymuje gaz w środku pieczywa i udaje zakwas, bo sztucznie zakwasza.
  • E412 – gumę guar – popularny zagęszacz, stabilizator i emulgator, może powodować wzdęcia i problemy żołądkowe;
  • cukier lub sztuczny miód jako źródło cukru i poprawiacz smaku.
  • syrop glukozowo-fruktozowy, który przyczynia się do powstawania cukrzycy.
     
  • Wybierz zdrowe dodatki do chleba

Obecność siemienia lnianego, maku, otrąb, płatków owsianych, sezamu, nasion słonecznika, pestek dyni, jest jak najbardziej pożądana. Warto zwrócić uwagę, czy wchodzą one w skład pieczywa, czy są może jedynie dodatkiem znajdującym się na powierzchni chleba.
  • Jak rozpoznać dobry chleb? Co widać „gołym okiem”? Kiedy nie masz czasu analizować składu lub szczegółowo wypytywać sprzedawcy o produkt, to zwróć uwagę na pięć podstawowych kwestii:

     
  • Kolor . Pieczywo żytnie ma barwę brązowo-szarą. Jeśli kolor jest rudy lub czekoladowy to chleb prawdopodobnie został zabarwiony karmelem.
  • Waga. Naturalny chleb żytni jest ciężki. Sztuczny chleb jest lekki, “nadmuchany”.
  • Skórka. W prawdziwym pieczywie skórka jest twarda i może pękać, w sztucznym jest gładka, cienka i miękka.
  • Kształt . Naturalny chleb żytni musi być wypiekany w formie, ponieważ nie utrzymuje swojego kształtu. Szukaj więc prostokątnych bochenków i płaskich niewyrośniętych bułeczek.

     
  • Konsystencja . Oszukany chleb jest miękki i po naciśnięciu wraca do swojej postaci. Naturalny chleb ma zwarty miąższ.

     
  • Wybierz sprawdzone miejsce do zakupu chleba
Pakowany chleb z marketów musi zawierać sztuczne dodatki, ponieważ plastikowa folia przyśpiesza proces pleśnienia. Taki chleb leżakuje bardzo długo na sklepowej półce, dlatego zawiera substancje zapobiegające czerstwieniu i psuciu.
Masowa produkcja opiera się na 3 założeniach – dużo, szybko, tanio. Producentom nie zależy, by było zdrowo, produkt ma się zwyczajnie dobrze sprzedać.
Najlepiej wybierać chleb z małych, lokalnych piekarni z tradycjami. Chleb bez sztucznych dodatków będzie droższy niż chleb masowo wytwarzany. Prawdziwy może kosztować 4-8 zł, a nawet więcej za kilogram.
Warto nauczyć się wypiekania domowego chleba. Masz wówczas pewność, że to, co znajduje się w środku jest zdrowe, smaczne i odżywcze. Na rynku dostępne są maszynki do wypiekania pieczywa, do których wystarczy wrzucić poszczególne składniki, a maszyna wyrobi ciasto i upiecze chleb za Ciebie.
  • Który chleb najlepszy?
Najlepszy jest chleb, który Ci nie szkodzi. Jeżeli  choroby nie wykluczają całkowitego spożycia  pieczywa, nie musisz z niego rezygnować. Dobrej jakości pieczywo może być zdrową częścią Twojej codziennej diety.
Pamiętaj o rozważnych zakupach. Zdecyduj co dla Ciebie jest ważniejsze cena, czy zdrowie…?
PRZECZYTAJ JESZCZE
pogoda Płock
14.6°C
wschód słońca: 05:21
zachód słońca: 18:10
REKLAMA

Kalendarz Wydarzeń / Koncertów / Imprez w Płocku

kiedy
2024-04-06 18:00
miejsce
Państwowa Szkoła Muzyczna, Płock,...
wstęp biletowany
kiedy
2024-04-07 16:00
miejsce
Państwowa Szkoła Muzyczna, Płock,...
wstęp biletowany
kiedy
2024-04-07 18:00
miejsce
Sala koncertowa POKiS, Płock,...
wstęp biletowany
kiedy
2024-04-07 18:30
miejsce
Państwowa Szkoła Muzyczna, Płock,...
wstęp biletowany